Raja Ampat to archipelag wysp w indonezyjskiej prowincji Papua Zachodnia , słynie ze wspaniałych miejsc nurkowych i bajkowych krajobrazów . Stanowi cel naszej tegorocznej podróży, dość odległy, przyznajmy , i trudny do osiągnięcia . Ale wszystko zależy od organizacji podróży. Dla nas to tylko parę skoków w przestworzach , na morzu i po ziemi. Z Leszna do Warszawy samochodem , z Warszawy samolotem do Dohy , z Dohy do Singapuru, potem już tylko do Dżakarty i dalej do Sorong i prawie jesteśmy na miejscu. Jeszcze tylko dwie godziny na promie do Waisai i godzinkę łodzią do Daroyen i jesteśmy na miejscu. W sumie 48 godzin. Co to jest w porównaniu z trasą Józefa Nalberczaka do pracy :
Nie ma sensu się rozwijać , samolot jaki jest każdy wie , dojechaliśmy w dobrej formie i jesteśmy gotowi na przygodę. Jest nas sześcioro, z Halinka, Basia Dorota , Wojtek i ja z Leszna, Kasia dolatuje do Singapuru z Warszawy i już razem kontynuujemy podróż. 
Sorong to spore miasteczko, podobno dość niebezpieczne i nieciekawe więc szybko opuszczamy je promem ( 100 000 rupii idr=ok.30 zł.). Mimo , że przespaliśmy prawie całą dotychczasową podróż to różnica czasu i ogólne wymieszanie sprawia , że zanim prom rusza wszyscy odjeżdżają. Po krótkiej drzemce udaję się na rufę, na papierosa. Na pokładzie jest kilku białych, na rufie, w upalnym słońcu nie ma żadnego. Lokalesi zapraszają, robią miejsce w cieniu, gawędzimy w języku mocno mieszanym . Bardzo ich rozbawia moje imię , dosłownie pękają ze śmiechu , ja wraz z nimi , dla towarzystwa. Podobno znaczy „piwo” czy nawet jakiś inny alkohol ale do końca tego nie rozumiem , nie ma to żadnego znaczenia. Jestem dla nich dużym chłopem , w swoim gronie są otwarci, więc nie obywa się od uwag jednego z Papuasów na temat korelacji między wzrostem a wielkością męskości. Zanim zdążę się pochwalić pozostali zakrzykują go z zażenowaniem i gestami sugerują , że jest trochę fiksum – dyrdum i najlepiej żeby go wyrzucić za burtę do morza. Wypytują o wiele rzeczy , na niektóre znam odpowiedzi a niektórych pytań nie rozumiem , nie psuje to jednak w ogóle sympatycznej atmosfery. Częstujemy się cukierkami , proponują betel do żucia, ale patrząc na stan ich uzębienia mocno się wzbraniam. Nie nalegają , zapas betelu to największy skarb. Do liścia betelu dodają orzech orzech palmy areki ( betelowej) oraz sodę czy mleczko wapienne. Soda , którą przechowują w małych woreczkach wygląda jak proszek do czyszczenia ajax.
Na sympatycznej pogawędce szybko mija czas, dobijamy do Waisai, stolicy wyspy Waigeo, celu naszej podróży.
Wysiadamy na skromnej przystani, jest rozbudowywana, za parę lat pewnie nie poznalibyśmy tego miejsca.Zaczepia nas dziewczę z plakietką organizacji turystycznej i prowadzi do biura Parku. Rejon Raja Ampat to Park Narodowy, zanim dostaniemy kartę wstępu, ważną rok, upływa sporo czasu biurokratycznej mitręgi , zakończonej uiszczeniem kwoty 1 miliona rupii od łebka. To pokaźna kupka pieniędzy. Wymieniłem ich sporo jeszcze na lotnisku w Dżakarcie i wtedy poczułem się jak gangster z z plecakiem wypchanym paczkami banknotów.
/wsj.com/
Za nami zrobiła się kolejka białasów, w sumie jest ich niedużo , ale mimo kilku osób obsługi praca idzie ślamazarnie. Czekając na łódkę Herrmanna przychodzi do głowy , że trzeba zrobić zapasy używek. Wołam jednego z czekających nieopodal motocyklistów i jedziemy w miasto. Najpierw do sklepu z telefonami po karty SIM z internetem, potem do meliny z alkoholem. Na wyspie jest tylko jeden taki przybytek, w ofercie ma whisky Robinson w dwóch rodzajach opakowań i piwo Bintang. Przy okazji kupuję papierosy i wracamy na przystań. Herrmann już czeka więc i ja wskakuję. Po godzinie podróży wzdłuż wybrzeża skręcamy w kierunku wyspy. Nasz resort Daroyen Village Homestay jest prawie niewidoczny z morza, schowany za kępą mangrowców. 
Przybijamy powolutku do brzegu, miejscowe chłopaki rzucają się do bagaży a my wysiadamy do wody. Woda jest ciepła i sięga do kolan więc nikt nie narzeka.
Herrmann rozlokowuje nas w domkach, te najbliżej wody zajmujemy my , obok Halina z Wojtkiem. Trochę w głębi lądu mieszkają Kasia i Basia.
To drewniane proste domki, optymista nazwałby je bungalowami , pesymista – budkami. Na tarasie stoi krzesełko , w środku leży cienki materac , w kącie stoliczek. Z góry wisi moskitiera. Prostota i umiar , można powiedzieć – feng shui w wersji ultra. Toaleta i salon kąpielowy mieszczą się w budyneczku między domkami Basi i Kasi. Mimo spartańskich warunków humory dopisują – jest gdzie mieszkać i się wymyć , pogoda jest zabójcza, gorąco, ale dzięki bliskości morza odczuwalna jako bardzo przyjazna. Wszystkie domki są podobne, tylko Basi trafia się rezydencja VIP, z toaletą i umywalnią w środku. Umywalnia/łazienka , w stylu indonezyjskim z mandi , czyli pojemnikiem na wodę budzi niejakie zdziwienie wśród mniej bywałych członków ekipy. Plastikowym nabierakiem spłukuje się ciało, mydli i z powrotem spłukuje , bez specjalnych ceremonii.
Podobne mandi stoi w toalecie obok, nie ma bieżącej wody, użyte papiery higieniczne wrzuca się do kosza.Woda w mandi uzupełniana jest rano, gdy jeszcze pracuje agregat prądotwórczy i zaciąga wodę ze źródła. Jest lekko słona , ale mniej niż woda w morzu.Zamykamy nasze budki na sznureczek zahaczany o gwoździk, tylko Basia w ramach pakietu VIP zamiast sznurka ma drucik. Sznureczki mają pętelki, dzięki czemu bez problemu można drzwi albo całkiem zamknąć , albo zostawić mniej czy bardziej uchylone. Zamykamy je szczelnie , w ten sposób więksi goście nam nie będą buszować po pokoju. Z mniejszymi i tak nie wygramy , bo zarówno ściany jaki podłogi są pełne szczelin, co jest szczególnie przydatne przy zmiataniu podłogi, śmietniczka na jest wcale potrzebna. Konstrukcja domku sprawia , że i od góry , pod sufitem, znajduje się wylot na zewnątrz. Mam nadzieję , że w nocy nie wlecą tamtędy nieproszeni goście.
Gospodyni woła na lunch. Dzielimy się wrażeniami siedząc na twardych żerdkach jadalni. Na tych z mojej strony zresztą w ogóle nie da się usiąść, można jedynie oprzeć zadek. Jedzenie skromne : pojemnik z ryżem, miseczka gotowanych, zielonych warzyw czy raczej ziół i kilka kawałków grilowanej ryby. Ryba jest twarda, chyba wędzona i do tego grilowana, nie daje jej się przeżuć. Po jednym kawałku rezygnuję , postanawiam zostać weganem. Na deser po bananie , właściwie plantanie w cieście. Dosiadają kolejni goście – trzy młode Hiszpanki oraz para Turków w średnim wieku. Oceniamy z niechęcią , że żarcia dostali trochę więcej niż my. Ale póki co nie narzekamy, jutro będzie na pewno lepiej/więcej/smaczniej. Po lunchu czas na rozrywkę , zabieramy się do gry w karty. Niestety , pytania są raczej dla fanów polskich seriali i oper mydlanych , więc nie mam szans. Gramy godzinkę czy dwie, popijając polskie i światowe napoje , ale twarde siedzenia nie pozwalają się rozwinąć towarzysko , zresztą już dawno zapadła ciemność. Jest krótko po 20 lokalnego czasu , kiedy udajemy się na zasłużony odpoczynek , w końcu minęło już dobre kilka godzin od drzemki na promie.
Dziś jeszcze tylko kurs gotowania , panie chcą się dopytać o tajniki produkcji zupy rybnej , serwowanej nam co wieczór. I o ile nie gustuję w zupach , bo mi zostaje na brodzie , to muszę przyznać ,że Abbowa zupa jest doskonała, zajadałem się nią , podobnie jak inni.
Warzywa – marchew, ogórki , papryka, ziemniaki, bataty nie mogą być surowe , muszą nadal zachowywać swój kształt i zwartą konsystencję.W Indonezji w ogóle wrzucają je do zupy jako ostatni składnik i gotują może z minutę.Zachowują one wtedy swoje walory smakowe i odżywcze , a nie są tylko bezkształtną bryją.
Rano nasze bagaże ruszają pikapem , my za nimi na piechotkę, czas na podróż do domu.Idziemy grupkami , drogę do portu znamy ale i tak się okazuje , że Kaluś gdzieś zginął po drodze. Ruszam na poszukiwania, zaglądając w każdy kąt uliczek, dziwiąc się w duchu jak tu można zabłądzić. Kiedy bez sukcesu wracam do portu okazuje się ,że zguba się znalazła. Jako pierwszy zajął miejsce w VIPsalonie.
Wdaję się w pogawędkę z moimi sąsiadkami, to Indonezyjki, jedna z Dżakarty , druga z Toronto w Kanadzie. Gawędzimy o podróżach.
Na kolejny wyjazd na Hatta jest już więcej chętnych, jedziemy w komplecie. Oczywiście , delfinów ani śladu , także po waleniu słuch zaginął.No i dobrze.
Właścicielka ostrożnie otwiera jedną muszle za drugą , ale dopiero w szóstej jest całkiem duża perła. Dziewczyny chórem użalają się nad nędznym życiem stworzeń , z empatią wyczuwając ból , który im towarzyszy w czasie zbiorów, choć pani otwiera je bardzo delikatnie.
Kojarzy to się raczej z usuwaniem mlecznego zęba , a nie wyrywaniem zęba mądrości.
Jesteśmy na terenie dawnej plantacji gałki muszkatołowej. W ruinach rozpoznać można budynki biurowe, magazyny , suszarnie i mieszkania pracowników. Cała pięciohektarowa plantacja była okolona wysokim murem i pilnie strzeżona.Przez wiele lat Holendrzy utrzymywali monopol na handel przyprawami z tego regionu.Gałka muszkatołowa, goździki, cynamon, wanilia – to między innymi one tworzyły potęgę Niderlandów.
Raz po raz zatrzymujemy się, podziwiając zapierające dech panoramy cieśniny , z wulkanem Api w tle.
/suszenie miąższu owoców muszkatołowca/
Grube łupiny używa się do sałatek lub produkuje dżemy , twardy orzech to przyprawa , ale najcenniejszą częścią jest delikatna, czerwona osłonka orzecha.
Cynamon jako przyprawa to kora cynamonowca. To też roślina wieloletnia , więc przy odpowiedniej ostrożności zbiorami można się cieszyć przez długie lata.Piszę tu o ostrożności , bo wykrawać ją należy delikatnie, małymi paskami , w różnych miejscach drzewa aby go nie wyeksploatować. Kora po pewnym czasie zarasta i zbiory można zacząć od początku. Surowy , prosto z drzewa cynamon nie ma smaku suszonego,według opinii miejscowych smak jest odświeżający i kojący , dla mnie jednak był mocno kwaśny a więcej frajdy z gryzienia przynosi żucie starej gumy spod stolika w barze.
Cenną przyprawą , bardzo tu powszechną są goździki. To kwiatostany goździkowca, z dużego kwiatu, podobnego do naszego czarnego bzu uzyskuje się kilkanaście elementów. Nie mamy okazji ich jednak zobaczyć, będą kwitnąć za miesiąc – dwa.
Okazuje się ,że w pokoju Basi i Kasi ulewa poczyniła znaczne szkody. Zalało im pokój, ozdobne stiuki poodklejały się od ścian i spadły, w szafie z ciuchami też pojawiła się woda.Niemiło spać w mokrym łóżku , przeniosły się na kilka godzin do holu.
Kiedy przychodzimy z plaży pokój jest już suchy i czysty a stiuki przymocowane.
To człowiek multi-orkiestra. Jest w hotelu od rana do późnej nocy. Zawsze uśmiechnięty i pomocny.W Banda Neira jest królem.Prowadzi najlepszy hotel i najlepszą restaurację, daje bezpośrednie zatrudnienie kilkudziesięciu ludziom , a kolejne setki zarabiają dzięki jego zamówieniom , wycieczkom i wszelkim inicjatywom.Jeśli brakuje pieniędzy na wymianę w banku radzą – idź do Abby. Jeśli szukasz dobrego jedzenia na mieście – idź lepiej do Abby. Nie ma żadnych biur turystycznych na wyspach , bo tylko Abba wie , jak je najlepiej zorganizować.Załatwia nam także bilety na prom , nie musimy więc czekać w kolejce dla białasów, tak jak to było w Tulehu.
Chłopaki śpią głośno , ale na szczęście spokojnie. Na domiar złego klimatyzacja nie działała.
Rozmawiamy o pierdołach , zeszło na muzykę. Ich czołowi piosenkarze mieszkają za granicą , podobnie jak u nas chyba łatwiej zrobić karierę na Zachodzie. Chyba , że przypadkiem , jak Urszula Dudziak ( obejrzyjcie 
Na naszej wyspie nie ma plaż , codziennie wyruszamy więc na sąsiednie. Wyspa Ay jest od nas najbardziej oddalona , to nasz dzisiejszy cel.
Małą , starą łódką płyniemy na nią prawie godzinę. Wysepka jest bezludna , tylko plaża i tropikalny las. No i rafa. Z przyjemnością zanurzamy się cieplutkiej wodzie, wokół pływają rybki , do rafy z plaży jest tylko kilka kroków.Przed wypłynięciem Abba zorganizował sprzęt – maski i płetwy – i teraz wszyscy ruszają pod wodę. 
A jest co oglądać. Rafa jest nienaruszona, woda krystalicznie przejrzysta i pełna kolorowych , mniejszych i większych rybek miliony. Mnie obserwacja życia podwodnego niespecjalnie podnieca, pod wodą raczej walczę o życie i nie mam głowy do zachwytów nad pięknem przyrody, ale inni nie ustawali w obserwacjach.
Około pierwszej Agil , nasz dzisiejszy opiekun rozdaje pudełka z lunchem , trochę jeszcze się byczymy i o czwartej meldujemy się w hotelu. Podpytuję Abbę , czy przypadkiem nie zna jakiegoś dobrego źródła araku , lokalnego bimbru produkowanego na bazie mleczka palmowego , który znamy z poprzednich indonezyjskich peregrynacji.Owszem , na wieczór może nam dostarczyć flaszkę.
Poranek rzeczywiście okazuje się radosny .Po ulewie , która regularnie pojawia się o 6 rano a kończy o 8 nie ma już śladu. Nikt jeszcze nie wstał , więc idąc po papierosy zahaczam o górujący nad miastem fort,nazywa się Belgica. Niestety , wejście jest zamknięte na kłódkę. Mimo to robię kilka fotek z widokiem na przesmyk i wulkan Api. 
Wejście na ten wulkan rozważałem , planując wyprawę , ale co innego błądzić palcem po mapie i snuć marzenia , a co innego stanąć u podnóża prawie 1700 metrowej góry w czterdziestostopniowym upale i mieć przed sobą kilkugodzinną wspinaczkę i takież zejście.Zresztą nawet Abba krytycznie odniósł się do tego pomysłu , patrząc na nasze warunki fizyczne.
Śniadanie zjedzone, czas ruszać w drogę.Dziś kierunek na wyspę Hatta.Nie jedziemy w komplecie, część woli zostać i poczytać książkę, inni zamykają się romantycznie w pokoju. Każdy ma prawo do odrobiny intymności , choć akurat na temat czytania powieści w czasie podróży mam swoje , bardzo krytyczne 
Mamy szczęście , u krańca naszej wyspy spotykamy dużą grupę delfinów , jest ich pewnie z setka , stare i bardzo małe harcują dookoła naszej łodzi. Krążymy łódką wokół nich , nie mogąc się napatrzeć. Ale to nie koniec niespodzianek.
Wypływając na morze w oddali widzimy fontannę wody. Tak , to wieloryb, od czasu do czasu wypływa majestatycznie , na pożegnanie macha gigantyczną płetwą i ginie nam z oczu.
Na wyspie stoi kilka bungalowów , jest tez mały sklepik z napojami. Bardziej zaradni zajęli tez leżaki należące teoretycznie do mieszkańców domków. Rafa jest nawet lepsza niż ta wczorajsza. Ania godzinami krąży pod wodą , robiąc setki zdjęć . W drodze powrotnej wypatrujemy , czy delfiny nas odprowadzą do portu , ale nic z tego , woda ani drgnie.
Kolacja jak zwykle wspaniała , kończy się jak zwykle arakowaniem, co wywołuje coraz głośniejsze i dosadne protesty.
Co najlepsze , udaje nam się go znaleźć w miejscach , gdzie teoretycznie nie powinien być. Ale jest drogi : za flaszkę Smirnoffa, wyniesioną z zaplecza drogerii , pan w Neira żądał 600 000 IDR , czyli coś koło 200 pln, za Jasia Wędrowniczka – 800 000 IDR.W tych poszukiwaniach procentów tyle samo frajdy dawało nam samo polowanie jak i moment konsumpcji.
Śniadanie nie porywa, na 5 rano ktoś przygotował tylko kawę i herbatę, podgrzewamy tosty , smarujemy dżemem. Musi wystarczyć na kilka godzin. Zamówione taksówki już czekają , do portu w Tulehu jedziemy prawie godzinę. Na przystani spory ruch, w kasie dla białych kupujemy miejsca VIP , znaczy klimatyzowane.
Łódź daje z siebie wszystko , silniki wzbijają fale za rufą , w kabinie jest miło , ale coraz zimniej.Nie przewidywaliśmy tego , większość ma tylko cienkie ciuchy, więc szperamy po torbach szukając okrycia.Najgorzej mają jakieś chłopaki, siedzą pod klimatyzatorem , są ubrani jak polarnicy , ale i tak nie wyglądają na rozgrzanych. Może to odpowiednia wysokowitaminowa dieta a może wewnętrzne ciepło sprawia , że tylko Kaluś i ja siedzimy w t-shirtach.Sześć godzin podróży jakoś minęło, tym łatwiej , że mniej więcej w połowie drogi załoga zaoferowała kawę. Szkoda , że tyle inwencji nie włożyli w przymknięcie klimatyzacji , ile w kasowanie paru złotych na napitkach.
Na nadbrzeżu jakiś chłopak , trzymając tabliczkę z napisem „Cilu Bintang” wskazuje nam miejsce na bagaże na platformie małego pikapa marki Tesso.Bagaży jest sporo , bo okazuje się ,że również Francuzi zmierzają do naszego hotelu. Tesso odjeżdża z bagażami a my , w ślad za Francuzami,ruszamy na piechotę przez miasteczko. Po kilku minutach jesteśmy na miejscu. Nasz hotel to spory budynek w stylu kolonialnym. Abba, menadżer zaprasza nas do spróbowania herbatki cynamonowej.
Oswajamy się powoli , witając nas Abba wspomina ,że ma dziś urodziny , usiłujemy śpiewać „Happy Birthay” , ale okazuje się , że mamy kłopoty w ustaleniu wspólnej wersji piosenki i kończymy każdy na swoją nutę. Francuzi przyglądają nam się z niesmakiem.
W czterech obejmujemy jeden z nich, pozostałe dwa dziewczyny dzielą między siebie.Wygląda na to ,że jeszcze jeden dzień nie będziemy rozpakowywać walizek. Ale to pikuś, jakoś przeżyjemy , jesteśmy w końcu na wakacjach.Pijemy zimne piwo i czekamy na kolację. I warto było czekać. Posiłki, w szwedzkim bufecie,wyglądają i smakują wyśmienicie. Kolacja się przeciąga, nie chce nam się wracać do pokojów. Patrzymy z Maciejem na siebie trochę podejrzliwie , nie znamy się przecież za dobrze a przychodzi nam spać w jednym łóżku.Z baldachimem.
Justynka też niejednokrotnie wygłaszała opinie o nocach z chrapiącym wniebogłosy Kalusiem, co kiedyś wydawało się zabawne , ale teraz trochę jakby przestało. Popijamy więc trochę Bintanga, ale w końcu trzeba iść spać.
bigmarkk. Do przodu i na boki . 